II Rzeczpospolita
Dostęp do broni czarnoprochowej ewoluował w toku dziejów Polski. Broń ta – wprowadzona przecież jako broń wojskowa – niecałe 150 lat temu była pełnoprawnym środkiem bojowym na polu walki. Znajdowało to odzwierciedlenie w przepisach i w czasach II Rzeczpospolitej nabywanie broni czarnoprochowej było poddane takim samym rygorom jak nabywanie pozostałej broni palnej. Kwestie te regulował wówczas Dekret o nabywaniu i posiadaniu broni i amunicji z 28.01.1919r. (Dz. Praw P. Pol. z 1919r nr 9 poz. 123) a następnie uchylające go Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 27 października 1932r. Prawo o broni, amunicji i materiałach wybuchowych. (Dz.U. z 1932r. nr 94 poz. 807). Stan taki obowiązywał do roku 1961, gdy wprowadzono ustawę o broni, amunicji i materiałach wybuchowych.
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Ustawą z dnia 31 stycznia 1961r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych wyłączono z konieczności uzyskania pozwolenia broń wyprodukowaną przed rokiem 1850. Zgodnie z treścią art. 4 ust. 5 w/w ustawy wolno było posiadać bez pozwolenia wszelkiego rodzaju broń palną wytworzoną przed rokiem 1850. W praktyce była to broń rozdzielnego ładowania oraz jeden istniejący karabin na amunicję scaloną, czyli tzw. karabin Dreysego wz. 1849. Repliki broni wytworzonej przed 1850r były traktowane jak pozostała broń palna i wymagały uzyskania zezwolenia Milicji Obywatelskiej. Stan taki trwał do roku 2004.
III Rzeczpospolita
Obowiązująca obecnie ustawa o broni i amunicji z dnia 21 maja 1999r. nie zmieniła początkowo zasad dostępu do broni czarnoprochowej. Także ona dopuszczała do posiadania bez pozwolenia wyłącznie broń wyprodukowaną przed rokiem 1850, utrzymując konieczność uzyskania pozwolenia na pozostałe rodzaje tej broni oraz jej repliki.
Pierwszy przełom nastąpił 1.01.2004r. Wówczas w treści przepisu zezwalającego na posiadanie broni czarnoprochowej bez pozwolenia ustawodawca dodał zapis „oraz replik tej broni„. Także wtedy nie było rozróżnienia na broń rozdzielnego ładowania oraz używającej amunicji scalonej.
Kolejna zmiana, która doprowadziła do ogromnego wzrostu zainteresowania bronią czarnoprochową, nastąpiła 10.03.2011r. Wówczas ustawodawca wprowadził zapis (obowiązujący do dzisiaj), zgodnie z którym dopuszczalne jest posiadanie bez zezwolenia broni czarnoprochowej rozdzielnego ładowania oraz replik tej broni wytworzonych przed 1885r. Broń czarnoprochowa na amunicję scaloną, w tym wspomniany wcześniej karabin Dreysego, znów wymaga zezwolenia.
